(Eral Aytemiz/EGE MECLİSİ)-Dokay Şirketler Grubu yönetim kurulu ortaklarından Münir Sirhan Özen ile pandeminin otomotiv sektörüne etkilerini konuştuk. İşte Münir Sirhan Özen ile gerçekleştirdiğimiz söyleşiden öne çıkan kısımlar...
Pandemiden nasıl etkilendiniz?
(Münir Sirhan Özen)-Geçen sene Mart ayında biliyorsunuz pandemi ortaya çıktı ve tabii hayat durdu. Rent a car çok ciddi bir darbe aldı çünkü sokağa çıkma yasakları vardı. Bizim en büyük hareket kaynağımız havalimanları. Yaklaşık bin araba çalışıyor havalimanında. Tabii yasaklar geldiği zaman bu araçların hepsi durdu. Uçaklar inmedi, kalkmadı. Havalimanında çalışan personellerimizle de alakalı, işe gelmeleri gitmeleri çok ciddi sıkıntılar doğurdu. Ofisleri kapatmak kolaydır çünkü beyaz yaka evden bilgisayarlarla çalışabiliyor. Ama rent a car gibi, ikinci el gibi sahada çalışan arkadaşlarımız için çok kolay değildi. Bizim için de kolay değildi. Mart'tan sonra 1 Temmuz'a kadar sıkıntı vardı. 1 Temmuz'dan sonra rezervasyonlar gelmeye başladı çünkü cumartesi pazar yasakların olması çok ciddi sıkıntılar yaşattı. Pandeminin getirmiş olduğu sıkıntıları çok ciddi şekilde "rent a car"da hissettik. Filo kiralama biraz daha iyiydi. Tabii ki orada kaybımız vardı. Ama önceden kiralamış olduğumuz müşterilere hizmet vermemiz gerekiyordu. Burada iş biraz daha az kayıpla devam etti. Fakat ikinci el sektörü çok daha değişikti. İkinci el sektöründeki kayıplarımız çok dalgalıydı. Mart'tan geçen sene Haziran'a kadar çok kötüydü, hiç satış olmadı neredeyse. Ama geçen sene Haziran'dan Kasım'a kadar ikinci el altın dönemini yaşadı. Sıfır araçlardaki tedarik sorunundan dolayı herkes ikinci ele yöneldi. Hükümetin ÖTV artışları, enflasyondaki artış, kur artışları olunca, sıfır araçların fiyatları çok artınca talepler ikinci ele kaydı. İnsanlar toplu taşıma da kullanmak istemedi pandemiden dolayı. Rent a cara da o yansıyacak diye düşündük ama hafta sonu yasaklarından dolayı olmadı. Kredi faizlerinin de düşük olmasından dolayı ki devletin yaptığı en önemli hareketlerden bir tanesi de oydu. Geçen sene Haziran ayından Kasım ayına kadar ikinci elde çok güzel iş yaptık. Fakat Kasım ayında bu Haziran'ın ortasına kadar da yine ikinci el sektörü durdu. Bunun sebeplerinden bir tanesi de faizlerin yüksek olması ve insanların hafta sonu sokağa çıkamaması ve önlerini göremiyor olmalarından kaynaklandı. Böylelikle ikinci el bir inişli, bir çıkışlı, çok dalgalı bir seyir izledi. Bizim açımızdan stabil olmayan zamanlardı. Dolayısıyla otomotiv sektörüne pandeminin etkisi çok fazla oldu. Gerek rent a carda dibe vurmuşluk olsun, gerek ikinci eldeki dalgalanmalar olsun... Bizim nasıl hareket edeceğimize dair bir planlama yapmamıza engel oldu. Normalde çok ciddi kayıplar yaratacaktı açıkçası ama çok şükür firmamızın yapısı kuvvetli olduğundan dolayı krizi pandemi döneminde çok daha az kayıplarla yaşadık. Bu süre içerisinde altyapımızı kuvvetlendirdik. Rent a carda bayileşmeyi, ikinci elde bayileşmeyi hedefledik. Yeni şubeler açıp, yeni yatırımlar yaptık. Çok ciddi yatırımlar yaptık. İnşallah pandemiden kurtulursak eğer sektörün daha da büyüyeceğini ön görüyoruz.
Türkiye'de otomotiv sektörü ne durumda?
(Münir Sirhan Özen)-Türkiye, ikinci el sektöründe dünyada beşinci sırada. Türkiye'deki ikinci elin hala devam edeceğini öngörüyoruz. Rent a carla alakalı Avrupa'nın gerisindeyiz. Türkiye'de nüfusa göre baktığımız zaman hem otomotivde hem de kiralamada Avrupa'nın gerisindeyiz. Yani dolayısıyla kiralama sektörü de yükselişine devam edecek. Pandeminin bitmesiyle bu yükseliş biraz daha hızlanacaktır. 2015'ten beri Türkiye'deki otomotiv sektörü geri gidiyor, nüfus artıyor, arz artıyor, talep artıyor fakat satışlar azalıyor. Trafiğe çıkan araç sayısı azalıyor. Bu tabii ki hükümetin almış olduğu ÖTV artışları, kur artışı gibi sebeplerden dolayı. Bunlar da pandemiden sonra önemini yitirecek. Özel sektörün canlanması ile beraber otomotiv sektöründe bir artış olacaktır.